AKSARAY ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER MESLEK YÜKSEK OKULU
AD:
HAFİFE
SOYAD: AKBAŞ
NUMARA:140608033
SINIF:2
DERS:
ARAŞTIRMA VE YÖNTEM TEKNİKLERİ
KONU:
BÜROLARDA ERGONOMİK TASARIM
BÖLÜM:
BÜRO YÖNETİMİ VE YÖNETİCİ ASİSTANLIĞI
YRD.
DOÇ. DR. VEYSEL ÇAKMAK
ERGONOMİNİN ÖNEMİ VE AMACI
Çalışanlar
işyeri ortamıyla etkileşim içindedir. Endüstrinin hızla gelişmesi bir yandan iş
kazaları ve meslek hastalıklarına karşı , çalışanların korunması sorununu
gündeme getirmiştir. Diğer yandan da ergonomi kavramını ortaya çıkarmıştır .
Çalışan bireylerin günün büyük bir kısmını işyerlerinde geçirdikleri dikkate
alındığından , sağlıklarını olumsuz yönden etkileyen çeşitli faktörlerin
ortadan kaldırılmasının gereği ve önemi belirginleşmektedir.(Demirdiler ve
Üçdogruk 1995:605). Bu belirginleşmede ergonominin önemini artırmış , işyerinin
ergonomi olarak tasarlanmasını zorunlu kılmıştır.
Ergonominin
amacı insanın doğal özelliklerine uygun olan makine ve çevre koşullarının
belirleyip gerekli önlemleri alarak insanın makineyle ve aletle çalışmadaki
verimini arttırmaktır.(Yavuzcan Acar ve Çolak, 1987:57).Ergonominin S. Pascoud
ya göre amacı ‘mesleki çevre ile çalışanlar arasindaki düzenleyici
karşılıklı münasebetlerin
incelenmesidir.’Mesleki çevreden kasıt mesleğin icra edildiği yerdir. Çevrede
yer alan koşullarının düzenlenmesi için çalışan kişinin gösterdiği çaba ve elde
ettiği başarı yönünden araştırma ve incelemeler yapmak söz konusudur. Kısaca
Murrelin deyimiyle ‘Ergonominin uygulamalı amacı işin insana
uyarlanmasıdır’.Demek oluyorki esas hedef veya amaç insanın işi kolayca
yapabilmesini sağlamaktır.(www.students.itu.edu.tr).
Nitekim ergonomi :
a)Üretimin verimliliğini en yüksek seviyeye çıkarmaya
çalışır.
b)Uyumlu ilişki sonucunda gereksiz aşırı zorlamadan
kaçınılarak çalışanın fiziksel ve ruhsal sağlığını korur , zarar görmesini
önler.
Ergonomi
insan makine verimini ve iş güvenliğini artırma amacı güderken aşağıda belirtilen
hususların uygulanmasında işletme yöneticisine yardımcı olur:
a)İnsan makine sisteminin
birim zamandaki üretimini artırarak dolaysız işçilik maliyetini düşürülmesi,
b)iş yorgunlugunun
azaltılması,
c)İşten duyulan doyumun
yükseltilmesi.
Görülüyorki ergonomi makineyle insan arasındaki uyumu
mümkün olduğu sürece iyileştirmeyi amaçlar.(Doğan , 1987:104).Bu uyumluluga
görev ve makine ihtiyaçlarının insanın anotomik , psikolojik algılama ve karar
verme yeteneklerine göre dengeleyerek başarır. İnsan makine uyumu sonucunda iş
gücünün saat başına üretimi artar , verimli çalışma hayatının kalitesi
yükselir.(Doğan,1987:104).
ERGONOMİNİN ÇEŞİTLERİ
Ergonomik araştırma ve
uygulamalarını üç grup altında toplamak mümkündür.Bunlar , Fiziksel Ergonomi
,Bilinçsel Ergonomi , Organizasyonel ve Yönetimsel Ergonomi.Bu üç gruba ait alt
başlıklar ise aşagıdaki gibi sınıflandırılmıştır:
1-Fiziksel Ergonomi:
Fiziksel ergonomi klasik olarak nitelendirilen ve daha çok
endüstri mühendisliği içerisinde ele alınan konular kapsamaktadır.Özellikle
fiziksel çevrenin tasarlanması çalışan insanın sağlık ve güvenliğine ilişkin
tasarımlar insan vucut ölçüleri ile vücudun
bir çalışma ortamı içerisinde en iyi kullanımını konu alır. (Özkul ve
Ana gün, 200: 10).Fiziksel ergonomi yapılan son çalışmalar ışığında aşağıdaki
gibi sınıflandırılabilir:
Fiziksel Çevrenin Tasarımı:
a)Gürültü
b)Titreşim
c)Aydınlatma
d)Isıtma
e)Havalandırma
Fiziksel ergonomi ,
ergonomik çalışmaların temelini oluşturmaktadır.(Özak:3)
2-Bilinçsel Ergonomi:
Günümüzde bilgisayarın gelişmesiyle birlikte bilgi ve
bilişim sistemleri gelişmekte ve bilgisayar aracılığı ile bilginin gerekli
yerlere kişilere kısa zamanda ve doğru olarak ulaşması mümkün
olabilmektedir.(Emre,1995.553).
Bilinçsel ergonominin
uğraş alanları şöyle sıralanabilir.
a) İnsan
hatası
b) Göstergelerin
tasarımı
c) Yetenek
kazanma ve kazanılanların korunması
d) Personel
eğitimi
e) Zeki
sistemler(Özak, 1995:4).
3-Organizasyonel ve Yöneltsel Ergonomi:
Organizasyonel ve yönetimsel ergonomi aşağıdaki şekilde
sınıflandırılabilmektedir:
a) Çlışanların
katılımı
b) Teknoloji
yönetimi ve organizasyonel değişim
c) İş
programlama
d) Personel
modelleme
e) Toplam
kalite yönetimi(özak , 1995:5).
SONUÇ:
Çalışma
ortamını etkileyen aydınlatma , havalandırma , gürültü , büro mobilyaları vb. faktörler
incelenmiş ve ergonomi biliminin çalışma koşullarına getireceği kolaylıklar ile
çalışanların çalışma ortamında rahat etmesi çalışıtken aynı zamanda ona
yaşandığında hissettirilebilmesi için en uygun koşulların sağlanması gerektiği
vurgulanmaya çalışılmıştır. Bunu sağlamak için yapılacak şey genellikle maddi
olarak fazla miktarda olmayan küçük düzenlemelerdir. Büro çalışanlarının canlı
bir varlık olduğunu bir makine olmadığını akıldan çıkarmamak gerekir. Onun
rahat , sağlıklı ve huzurlu bir ortamda çalışması verimliliği doğrudan olumlu
yönden etkilemektedir.
ÖNERİLER:
Sürekli olarak bilgisayar başında çalışmak zorunda
olan çalışanların ekran koruyucusuna sahip olmaları önemli bir eksikliktir.Çoğunluğunun
rahatsız olduğu durumlardan biriside çalışma alanının dar olması bu sorunun
giderilmesi için çalışmalar yapılması gerekmektedir.
ARAŞTIRMANIN AMACI:
Çalışma
yerlerindeki rahatsızlıkların giderilmesi ve çalışma ortamlarının ergonomik
olarak düzenlenmesidir.
Kaynakça:
İşgören
Verimliliğinin Düşmesine Yol Açan İş Zamanı Kayıpları Ve Bir İş Ölçümü
Uygulaması. İstanbul : İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). DEMİRDİLER, Sevda ve Ş. ÜÇDOĞRUK. DOĞAN,
Muammer. (1991). Teknoloji ile Verimlilik Arasındaki İlişki. Dokuz Eylül
Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 6 (1), 8. DOĞAN,
Üzeyme.(1987). Verimlilik Analizler ve Verimlilik Ergonomi İlişkisi. İzmir
İzmir Ticaret Borsası Yayınları.EMRE, Aynur. (1995). Bilişsel Ergonomi,
İstanbul:Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları. http://www.students.itu.edu.tr/~ergonomi/bilbank/isetud1.html#amac,erişim:16.07.2
Enm.blogcu.com,yüksek-lisans-tezi-büro-yönetiminde
ergonomi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder