AKSARAY
ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL
BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU
NUMARASI: 140608068
SINIFI: 2.SINIFBÖLÜMÜ: BÜRO YÖNETİMİ VE YÖNETİCİ ASİSTANLIĞI N.Ö.
ARAŞTIRMA KONUSU: İŞLETMELERDE PLANLAMA NEDİR
ÖZET
Bir işletmede planlama yaparken en
önemli şey işletmede kullanılan araç ve gereçlerdir. Niçin planlama ve kimler
tarafından kurulacak ise işletmenin adı kullanılacak araç ve gereç daha sonra
bunları kullanacak işçi çalışacak işçi sayısı ve makinelerin yani araçların
nasıl çalışacağına bağlı eğitimler verilerek oluşturulmaktadır. İşletmenin
büyüklüğü küçüklüğü ne üzerine kurulacak bunlar çok çok önemlidir. O yüzden
planlama yapılması doğru olur. Örneğin süt aş fabrikası nasıl kuruldu il olarak
benim düşünceme göre söylüyorum gıda üzerine kurulan süt ve süt çeşitleri yapan
bir fabrikadır. Disiplinli olması lazım bir ayranın içine kıl vb. düşerse o
kadar ayran israf olur o yüzden tertipli ve düzenli çalışmak iyidir. Plana
gelince işletmenin çalışan işçi sayısı tabi bunun büyüklüğü küçüklüğü önemli
ayran yapan makine onun üzerinde çalışacak işçiler ve onun eğitimini verecek
yetkili kişi olacak müdür müdür yardımcısı sekreter insan hakları personeller
gibi daha bir çok şeyi ortaya koymak gerekir önceden yapılmış bir planlama
işletmede en iyi yönden oturtulmalıdır. İşletmede düzen disiplin tecrübe eğitim
vb gibi durumlar olmadığı sürece işletme zarara uğramaya başlayacaktır. İlk
önce yapılacak işlem işletmede plandır planı yaptıktan sonra planlama yapılır.
Plan, bir işi bir faaliyet yaparken
izlenen yoldur.
Planlama, amaçların belirlenmesi ve bunlara ulaşmayı sağlayarak araçların seçimidir.
Yine bir örnek vereyim bir lokanta açma kararı aldınız bu kararı uygulamaya koymadan önce üzerinde düşünülmesi ve planlanması gereken bazı konular vardır. Örneğin bu lokantada ne tür yemeklerin sunulacağı lokantanın nerede açılacağı yani iş merkezlerine yakın mı yoksa öğrencilerin yoğun olduğu bölgelerde mi hizmet vereceği önceden planlanmalıdır. Görüldüğü gibi neyin, niçin, ne zaman, nerede ve kimler tarafından yapılacağı kesin olarak belirlenirse iyi bir planlama yapılmış olur.
Planlama, amaçların belirlenmesi ve bunlara ulaşmayı sağlayarak araçların seçimidir.
Yine bir örnek vereyim bir lokanta açma kararı aldınız bu kararı uygulamaya koymadan önce üzerinde düşünülmesi ve planlanması gereken bazı konular vardır. Örneğin bu lokantada ne tür yemeklerin sunulacağı lokantanın nerede açılacağı yani iş merkezlerine yakın mı yoksa öğrencilerin yoğun olduğu bölgelerde mi hizmet vereceği önceden planlanmalıdır. Görüldüğü gibi neyin, niçin, ne zaman, nerede ve kimler tarafından yapılacağı kesin olarak belirlenirse iyi bir planlama yapılmış olur.
İşletmelerde
Planlama Nedir ?
Planlama Kavramı ve İşletmeler Açısından Önemi
Yönetim fonksiyonlarından birincisi ve en önemlisi
planlamadır. Plansız bir girişimin başarı şansı yoktur. Çok bilinen “eğer
nereye gitmek istediğinizi bilmiyorsanız her yol sizin için makbuldür” sözü
planlamanın yaşamdaki önemini ifade eder.
Plan, bir amaca ulaşmada izlenecek yol ve davranış biçimini
gösterir. Planlama ise, bir yöneticinin ileriye bakmasına ve kendine açık olan
seçenekleri bulmasına yardım eden bir süreç olarak düşünülebilir. Planlama
"dar" ve "geniş" anlamda olmak üzere iki biçimde
tanımlanabilir. Geniş anlamda planlama"şimdiki veriler ve
gelecekteki muhtemel gelişmelerin ışığı altında belli bir amaca ulaşmada
izlenecek yolu gösteren bir süreç" olarak tanımlanabilir Dar
anlamda planlama ise, "neyin, ne zaman, nasıl, nerede ve kim
tarafından yapılacağını önceden kararlaştırma sürecidir"
Planlama, yönetim sürecinin ilk aşamasını oluşturan en
önemli yönetim fonksiyonudur. Diğer yönetim fonksiyonlarının başarısı, her
şeyden önce iyi bir planlamaya bağlıdır, işletmelerin gittikçe büyüyerek daha
karmaşık bir yapıya ulaşması, hızla değişen dinamik pazar yapısı, yoğun rekabet
ortamı, sürekli değişen ekonomik koşullar ve gelişen teknoloji günümüzde
planlamanın önemini artırmaktadır.
Plansız etkin bir örgüt yönetimi düşünülemez ve planlama tüm işletme fonksiyonlarının yönetimini kapsar. İşletmede her kademedeki yöneticiler için kapsamlı "genel planlar" ve daha ayrıntılı "özel planlar" hazırlanabilir. Örneğin, tüm işletme veya her bir departmandan (pazarlama, üretim, finansman vb.) sorumlu tepe yöneticileri için hazırlanan genel planlar ve her departman içindeki özel işlerden sorumlu alt kademelerdeki yöneticiler için hazırlanan daha ayrıntılı özel planlar gibi.
İşletme Planlama, İşletmelerde Stratejik Planlama
Planlar, kısa, orta ve uzun vadeli olmak üzere belirli bir zaman süresi için hazırlanır. Kısa süreli planlar, 1 yıla kadar olan zamanı; orta süreli planlar 1-5 yıllık zamanı ve uzun süreli planlar ise 5 yıldan fazla genellikle 10-15 yıllık süreleri kapsarlar.
Başarılı bir planlama herşeyden önce planı hazırlayan
kişilerin bilgi, tecrübe, zekâ düzeylerine ve özellikle de geleceği şimdiden
tahmin etme yeteneklerine bağlıdır. Planlama eyleminde en büyük güçlük, geleceğin
şimdiden, diğer bir deyişle, planların hazırlandığı sırada isabetli bir
biçimde tahmin edilmesi veya öngörümlenmesidir. Planlamada başarı, büyük ölçüde
isabetli tahminlemeye bağlıdır. Öte yandan, isabetli bir tahminlemenin ise
oldukça zor bir eylem olduğunu unutmamak gerekir. Gelecekte bir takım
"belirsizlik" ve "risk faktörleri" ile karşı karşıya
gelinmesi, tahminlemeyi güçleştiren en önemli nedenlerden birisidir.
Belirsizliğe neden olan faktörler arasında; gelecekteki teknolojik değişmeler,
moda, mevsimlik ve ekonomik, yapısal değişmeler önemli rol oynarlar, işletme
yöneticileri, belirsizlik faktörlerinin etkilerini yok etmede veya hiç olmazsa
bunların etkilerini asgariye indirmede birçok önlemler alabilirler. İşletmede
iyi bir muhasebe, bütçeleme sisteminin varlığı ve sağlıklı istatistiksel
verilerin kullanılması mevcut durumları değerlendirme ve gelecekteki
belirsizlikleri tahminlemede yardımcı olurlar.
Tahminlemede, başta istatistiksel tahmin yöntemleri olmak
üzere, birçok bilimsel tahminleme yöntemlerinden yararlanılır. Planların
kapsadığı süre kısaldıkça, tahminleme yöntemlerindeki başarı o derece yükselir.
Planlama belli bir konuda aşağıdaki sorulara yanıt arama
çabasıdır.
Ne
yapılacak ?
İşletme faaliyete
geçmeden önce ne yapacağına karar
verilmelidir. Bunun için amaçlarını belirlemesi gerekir.
Ne
zaman Yapılacak ?
İşletmelerde yerine
getirilen tüm faaliyetlerin birbirini tamamlaması gerekir. Bir faaliyetin
yapılabilmesi için diğer bir faaliyetin bitirilmesi gerekir. Bu nedenle işlerin
yerine getirilme sırası ve zamanı önceden saptanmalıdır.
Nasıl
Yapılacak ?
Bu soruya yanıt
bulabilmek için öncelikle faaliyetlerin, projelerin ve programların
hazırlanması daha sonra da stratejilerin, politikaların , yöntemlerin ve
bütçelerin amaçlara uygun olarak düzenlenmesi gerekir.
Nerede
Yapılacak ?
Yerine getirilecek
tüm faaliyetlerin hangi birimlerde ve hangi mekanlarda gerçekleştirileceği
belirlenmelidir.
Kim
tarafından yapılacak ?
Planlanan
faaliyetlerin her biri kimler tarafından yapılacak? Bu faaliyetleri yerine
getirecek kişililerin yetki ve sorumlulukları ne olacak ? Ast üst ilişkileri
nasıl düzenlenecek? Bu sorulara doğru ve net yanıtlar vermek amaca etkin ve
verimli biçimde ulaşmayı sağlayacaktır.
Neden
Yapılacak ?
İşletme içinde
yerine getirilen tüm çabaların dolaylı yada dolaysız olarak belirlenen amaca
hizmet etmesi gerekir. Planlama aşamasında öngörülen her eylemin bu açıdan
analiz edilmesi gereksiz çabaların ayıklanmasını sağlayacaktır.
Hangi
maliyetle yapılacak ?
Planlamada
öngörülen faaliyetlerin mali yükünün belirlenmesi gerekli parasal önlemlerin
alınması açısından önemlidir.
Hangi
sürede yapılacak ?
Öngördüğümüz
faaliyetlerin mali yerine getirilme sürelerinin saptanması, birbirine bağlı
faaliyetlerin aksamamasını sağlayacak, planladığımız amaca ulaşma yolunda
harcadığımız toplam zamanı ortaya çıkaracaktır.
Planlama
Süreci Aşamaları, Planlama Aşaması
Planlama süreci genellikle 6 aşamadan oluşur:
1.Amaçların
Saptanması
Planlama
işleminde ilk hareket noktası, işletmenin birincil (asal) ve ikincil (yan)
amaçlarının açık-seçik biçimde belirlenmesidir, işletmenin asal amaçlarını
başkan, yönetim kurulu, ortaklar (hissedarlar) belirler. Asal amaçları
destekleyici yan amaçlar ise, genellikle başkan yardımcıları, yöneticiler ve
uzmanlar tarafından saptanır. Bir işletmenin kârını en yüksek düzeye çıkarmak
istemesi asal amaç, etkin bir pazarlama ve üretim örgütünün kurulması ise yan
amaca örnek gösterilebilir.
2.Olanakların Araştırılması (Stratejik Planlama Süreci)
İkinci
aşamada, saptanan amaçlara ulaşmak için işletmenin gerek işletme dışında
(çevresinde) ve gerekse işletme içinde araç, gereç, malzeme, para, bilgi,
beceri açılarından ne gibi olanaklara sahip olduğunun araştırılıp
belirlenmesine sıra gelir. Bunu saptayabilmek için işletme dışı veri ve
bilgiler toplanarak değerlendirilir.
3.Seçeneklerin Belirlenmesi ve Karşılaştırılması
Eldeki
olanaklar çerçevesinde amaca ulaşmak için başlıca yollar ve araçların yani
seçeneklerin araştırılıp belirlenmesine ve sonraki aşamada belirlenen bu
seçenekler arasında seçim yapabilmek için bunların birbirleriyle
karşılaştırılması aşamasına sıra gelir.
4.En Uygun Seçeneğin Belirlenmesi
Bu
aşamada, plancı ya da yönetici, karara ulaşmış olur. Bu karar, belirlenen seçeneklerin
karşılaştırılması sonucu bunlardan amaçlara en uygun düşenin seçilmesi
olabileceği gibi, plandan vazgeçme ya da erteleme biçimde olumsuz nitelekte
olabilir. En isabetli seçeneği belirlemenin, yapılan araştırma ve
incelemelerin ışığında olması gerekir. Kuşkusuz en az emek, harcama ve zamanı
gerektirecek seçenek en uygun olanıdır.* Birden fazla seçeneğin seçilmesi ve
izlenmesi biçiminde de bir karara varılabilir.
5.Plan Hedeflerinin Saptanması
Amaçlara
ve eldeki olanaklara en uygun düşecek seçenek (ler) belirlendikten sonra
yapılması gereken iş, plan hedeflerinin belirlenmesidir. Amaca ulaşmak için
hazırlanan asıl plan çerçevesinde dönemlik (yıllık, aylık) ikinci derecede
planlar, daha doğrusu programlar hazırlanır (Örneğin DPT'nin beş yıllık
kalkınma planları çerçevesinde hazırladığı yıllık plan ve programlar). Bu
programlarda, kapsadıkları dönem sonunda varılmak istenen hedefler ya da ikinci
derecede amaçlar somut bir biçimde belirlenir. Bu işi yürütme kademesindeki
kişiler üstlenir.
6.Planın Denetimi
Planlama
sürecinde son aşama, plan uygulamasından alınan sonuçların planda saptanan
hedeflerle karşılaştırılması ve arada olumsuz bir fark varsa bunların hangi
önlemlerle nasıl giderilebileceğinin belirlenmesidir. Uygulama sırasında
beklenen durumla varılan sonuçlar zaman zaman kontrol edilmezse ve olumsuz
gelişmeler planda revizyona gidilerek düzeltilmezse, plan sadece dilek ve
istekleri gösteren bir belge niteliği taşır.
İyi Bir Planın Özellikleri
-Genel
ve stratejik planları desteklemelidir.
-Anlaşılabilir,
açık ve net olmalıdır.
-Esnek
olmalıdır.
-Finansal
açıdan uygulanabilir olmalıdır.
-Eldeki
kaynakları kullanma olanağı vermelidir.
-Uygulayıcılar
tarafından desteklenmelidir.
-Kabul edilebilir bir süreyi kapsamalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder