8-BÜROLARDA ERGONOMİK TASARIM - Hafife AKBAŞ

AKSARAY ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER MESLEK YÜKSEK OKULU

AD:HAFİFE

SOYAD:AKBAŞ

NUMARA:140608033

SINIF:2

BÖLÜM:BÜRO YÖNETİMİ VE YÖNETİCİ ASİSTANLIĞI

DERS:ARAŞTIRMA VE YÖNTEM TEKNİKLERİ

KONU:BÜROLARDA ERGONOMİK TASARIM

                                                                                                    YRD.DOÇ.DR.VEYSEL ÇAKMAK

BÜROLARDA ERGONOMİK TASARIM

       Ergonomi: Ergonomi insanlar iş çevresindeki teknolojik araçların ve çalışma sisteminin dizaynında insanların ihtiyaçlarını karşılamayı amaç edinen bilgi,uygulama ve teknikleri gösteren disiplinler arasında bir yaklaşımdır.

         Kişi örgüt içinde motive etmenin en önemli yollarından biri,yaptığı işin uygun şekilde düzenlenmesidir.Yönetim literatüründe iş tasarımı olarak adlandırılan kavram ,işletmenin ihtiyaçlarının karşılanması kadar iş görevinde kişisel ve sosyal ihtiyaçlarının tatminine yardımcı olur.iş tasarımına ihtiyaç duyulduğu zaman tasarımcı işin amacını iş yapmada gerekli görevlerin kapsamınını , makineleri araç ve gereç görevi yaparken izlenecek yöntemleri ve ayrıca iş görenin iş katılımı derecesini belirler.(Tutar 2014-2016)

         Bürolarda çalışanlarınrahatsız eden ve önemli etkenler ;aydınlatma havalandırma ,gürültü ve büro mobilyalarıdır.Bunların ergonomik prensiplerine göre  düzenlenmesiyle ,çalışanların performansı ve verimliliği artacaktır. Büro ortamlarında kaynaklanan yorgunluk ve stres çalışanlar için zararlıdır.Kendini kötü hisseden çalışanın dikkati ve vermliliği azalacaktır.Büro çalışanlarının insan olduğu ve çevreden etkilendiği unutulmamalıdır. Onların rahat, sağlıklı ve huzurlu bir ortamda çalışmaları sağlanmalıdır. Bunun sonucundada verimlilik artacak ve hedefe ulaşmış olacaktır.

(Kıraç 2005-2015)

         Günümüzde ergonomik çalışmaların hedefi sadece insanı kazalardan yada hatalardan koruyarak üretimi aksatmamamak değil , aynı zamanda çalışma ortamlarında insanı mutlu edecek şekilde tasarlamak ve dizayn etmektir. Ergonominin konusu iş ve insan-makina ilişkisi çalışma koşulları , çevresel koşulları , bir bütün olarak ergonominin çalışma sahasına girer.Masanın yüksekliği sandalyenin rahatlığı , ofisin atmosferi ,koşulları, gürültü düzeyi dinlenme araları, gösterge düzeni , gösterge-kontrol ilişkisinin uygunluğu çalışma alanının boyutu renklerin kullanımı aydınlatmanın yeterliliği vb. konular ergonominin çalışma konularıdır. Ergonomi çalışmaların yönünü ve içeriğini belirleyen ölçütler şunlardır:

         -İnsandan beklenen işin onun yeteneklerinin sınırları içinde olması

         -insan yeteneklerinden maksimum düzeyde yararlanılmasıdır.

İş tasarımı veya işin bireye uygun hale getirilmesi anlamına gelen ergonominin yeteneklerini ve eksikliklerinin hazırlanmasıdır.(Tutar 2014-2015)

Ergonominin başlıca amacı, bu stres faktörlerinin izleyerek denetim altına alıp , çalışma ortamında kaynakları olumsuz faktörlerden kurtulmayı sağlamak çalışanın sağlığını iyileştirerek yaralanma ve hastalıkları engellemek ve iş verimini yükselterek kazancın ve yatırıma geri dönüşüme arttırmaktır.

Ergoniminin diğer amaçları şunlardır:

         -İş memnuniyetini arttırmak

         -Üretim kalite ve kalitesini arttırmak

         -Yaşam kalitesini arttırmak

         -İş gücü kaybı ve hastalıkların maliyetini azaltmak

         -Şirkete rekabet olanığını sağlamaktır.(Düşüngülü 2014-2015)

Eğitim ortamında başarının sırrı ise:

         İnsan hayatında önemli bir yere sahip olan ergonominin prensiplerinin eğitim ortamlarının düzenlenmesinde ne derece önemli bir yere sahip olduğunun vurgulanması amacıyla yapılmıştır. Belirlenen amaç doğrultusunda öncelikle ergonomi bilimi kavramsal açıdan incelenmiş , ardından ergonomi prensiplerinin eğitim kurumlarındaki uygulama yöntemleri insan performansı , çevre koşulları yerleştirme ,aydınlatma iklimleme , ses dağılımı , renklendirme , tozlar ve zehirli etkenler ,sağlık ve güvenlik ile yasal düzenlemek başlıkları altında tartışılmış ve öneriler getirilmiştir.Bu yönüyle araştırma prensiplerinin belirlenmesi amacıyla genel tarama yöntemi kullanılmıştır.(Yalçınkaya)

         Bürolarda tasarım yaparken uyulması gereken kurallar şunlardır:

         -Tasarımda denge ilkesi

         -Tasarımda oran  ilkesi

-Tasarımda uyum ilkesi

-Tasarımda sadelik ilkesi

Tasarımda denge ilkesi:Bu ilke büro malzemelerinin büroya belli bir denge prensibe göre yerleştirilmesi gerekir.Büroların tasarımda denge iki şekilde sağlanabilir.Bunlardan biri simetrik denge , diğeri de asimetrik dengedir.Simetrik dengede ortak nokta sekretere hareket ekonomisinin en iyi sağlayan noktadır.

Tasarımda oran ilkesi:Bürolarda sekreterin verimli olabilmesi için büro malzemelerin yerleşmesinin belli bir orana göre olması gerekir.Sekreterin vucut ölçüleri ile kullandığı masa ve sandalyenin antropometrik koşullara göre oranlanmasıdır.

Tasarımda uyum ilkesi:Bürolarda kullanılan malzemelerin büyüklük ölçüleri bir uyum göstermelidir.

Tasarımda sadelik ilkesi:Tasarım içeriğin bir işlevidir.En iyi tasarım en sade olanıdır.Sadelik aynı zamanda kılay iletişim kurmanın yardımcı ve dikkatinin dağılmasına önler.(Tutar (2014-2016)

Bürolarda Çalışma Ortamı ve Yerleşme Düzeninin Ergonomik Tasarım Çerçevesinde Düzenlenmesinin Verimliliğe Etkisi:Taylorist Bir Bakış Açısı

         Günümüz bilgi toplumu çağında değişen teknoloji ile birlikte her alanda bir degişim gözlenmektedir. Bu değişimle birlikte bilgi ve bilginin üreticisi olan insana verilen önem artmıştır.Bu değişikliklerden iş yaşamı ve alışma koşullarından etkilenmiştir.Fakat kaliteyi ve verimliliği arttırma anlayışı her dönem ve çağda önemini korumuştur.Bu çalışmada bilimsel yönetim anlayışına öncülük eden F.Taylor’un görüşleri çalışma koşulları ve iş hevesi açısından incelenmiştir.Taylor çalışamlara iş düzeni anlayışını geliştirmiş ve onların daha verimli çalışabilmesi için çeşitli teoriler ortaya atmıştır. Bu teoriler içerisinde ergonomik unsurlara yer vermiştir.Bu çalışmanın amacı çalışanların ergonomik koşullarının düzenlenmesinin kişisel verimliligi ve işletmenin kalitesini arttırmaya katkısını Taylorist bakış açışı ile ortaya koymuştur.(Kaygısız)

Büro ergonomisinin çalışma psikolojisi ve iş verimine etkisi ise:

         Çağdaş işletmecilik anlayışı insan öylesine örgütün vazgeçilmez bir parçası olarak kabul eder.Hatta örgüt çalışanları “iç müşteri olak görülür.”Modern yönetim anlayışında çalışanlar işletmenin en önemli parçasıdır.Onların motive olması rahat bir ortamda çalışması iş verimine de doğrudan etki eder.Bürolar kurum ya da kuruluşların hizmet alanları kapsamında gerçekleştirilen faaliyetlerin yürütüldüğü mekanlardır.Büroların fiziksel ortamlarında düzenli çalışan sağlığına ,pisikolojisine ve iş verimine olan etkisinden dolayı çok önemlidir.Bürolarda yapılan çalışmaları verimlşi ve kaliteli olmasında en önemli faktörlerden biri de fiziki çevredir.

         Çalışanlar zamanlarının büyük bir kısmını bürolarda geçirmektedir.Bu nedenle büroların, çalışanların rahat edeceği bir şekilde düzenlenmesi ergonomik unsurların uygun olması gerekir.Ergonomi çalışanları ise motive olmasında ve iş veriminin artmasında önemli bir araçtır.Ergonomi bilimi çalışanın daha rahat bir ortamda çalışmasını öngörür.Bu çalışmanın amacı büro ergonomisinin çalışma psikolojisine ve iş verimine etkisine incelemektedir.(Özer)

SONUÇ:

         Çalışma ortamlarının ergonomik unsurlarına göre düzenlenmesi gerektiği , ergonominin çalışma psikolojisinin ve verimi üzerinde önemli ve olumlu etkilere sahip olduğu görülmüştür.Çalışma ortamlarında aydınlatma , ısı, nem ve havaladırma , ses ve gürültü gibi faktörlerin en uygun şekilde düzenlemek sağlıklı çalışma koşulları oluşturulmalıdır.

         İş kazalarının önlenmesinde ve iş güvenliğinin sağlanmasında ergonominin önemine ve gerekliliğine değinilmiş ergonominin sadece çalışan verimliliğini arttırmak ,güvenliğini sağlamak , sağlığını korumak , iş stresini azaltmanın yollarını bulmakla kaldığı aynı zamanda çalışanların iş memnuniyetinin arttırmakla da ilgilendiğinin belirtilmiştir.

Çalışanların rahat bir ortamda işlerinin yapabilmesi için ortamın fiziksel özelliklerine dikkat edilmesinin yanı sıra çalışanlarının psikolojide dikkate alınmalı ve ona göre düzenleme yapılmalıdır.

KAYNAKÇALAR:

-Sekreterlik ders kitabı. Yazarlar : Doç.dr Hasan Tutar,Yrd Doç. Dr Mehmet ALTINÖZ,Ögr.Gör.Selin AYGEN(sayfa no 113,114,115,116)

Beşinci Baskı

-http://cnm.blogcu.com /yüksek-lisans –tezi- büro yönetimi

Feride DÜŞÜNGÜLÜ,Zekai ÖZTÜRK.Çalışma ortamlarının ergonomik tasarımın akademik personel özelliklerindeki verimliliğe etkisi gazi Üniversitesi diş hekimliği fakültesi örneği(cilt4,sayı4 2014) erişim adresi:http://dergipark.ulakbim.gov.tr

-Begüm YALÇINKAYA(egitim ortamında başarının gizli etkeni ERGONOMİ(cilt7,sayı2)erişim adresi:http://dergipark.ulakbim.gov.tr

-Yrd.Doç.Dr:Ümmühan KAYGISIZ Süleyman Demirel Üniversitesi sayfa no:257,258,(erişim adresi:http://www.çanaktan.org. adresinden 16 Agustos 2013 tarihinde alınmıştır.

-http://www.ergonomi.itu.edu.tr /ergonomi.html,Erişimi:16.08.2012